Dolar ve TL'nin değerleri sürekli değişir. Bu değişime pek çok şey sebep olur. Ancak en önemli unsun ekonomideki "Dolar Arzı" ve "Dolar Talebi"dir. Doların değeri etrafta ne kadar Dolar bulunduğuna ve insanlar tarafından ne kadar talep edildiğine bağlıdır. Bir ülkede Dolara olan talep arttığında yani çok sayıda insan dolar satın almak istediğinde ekonomide Dolar miktarı azalır. Nasıl ki sayısı az olan ve herkesin sahip olmak istediği şeylerin değeri artıyorsa işte Doların değeri de aynı sebeple artar.
Bunun tam tersi de gerçekleşebilir. Bu durumda insanlar Dolarlarını TL'ye çevirdikleri için Dolar miktarı artar ve Doların değeri düşer.
İhracat yaptığımızda ülke içinde ürettiğimiz malları yurt dışına satarız ve karşılığında Euro, Dolar gibi dövizler alırız. İhracat ya da yurt dışından borç alarak ülkeye döviz girmesi piyasadaki döviz miktarını arttırır. Bu da dövizin değerini düşürür. Öte yandan ithalat yaparak başka ülkelerden mal alırsak; o ülkenin parasına yani dövize ihtiyaç duyarız. Bu durumda ülkedeki döviz miktarı azalır ve döviz azaldığı için de değeri artar. Unutmayın sayısı az olan bir şeye herkes sahip olmak istediğinde o şeyin fiyatı ona en çok sahip olmak isteyen kişinin vermeye hazır olduğu fiyattır.
Doların artıp azalmasına sebep olan bir diğer unsur da Merkez Bankasının TL'ye verdiği faiz ve Amerika Merkez Bankasının (FED) Dolara verdiği faizdir. Merkez bankası TL'ye verdiği faizi yükseltirse insanlar daha fazla getiri elde etmek için ellerindeki Dolarları TL'ye çevirerek bankalara yatırırlar. TL'nin getirisi yüksek olduğu için TL'ye olan talep artar. Bu durumda Dolar talebi azalır ve sonuç olarak Doların değeri düşer. Bu Merkez Bankasının kura yaptığı bir etkidir. Zaten haberlerde de duyarsınız. Yükselen kurlara karşılık olarak Merkez Bankası faizleri yükseltti diye. Öte yandan FED Dolara ödediği faizi arttırırsa bu durumda da Türkiye'deki yabancı yatırımcılar ve dolar sahipleri daha yüksek getiri almak için paralarını o ülkeye götürürler. Bu durumda ekonomide Dolar azalır ve Dolar talebi artar. Bunun sonucunda Doların fiyatı yükselir.
3. bir önemli unsur da enflasyon beklentisidir. Eğer insanlar, enflasyonun yükseleceğini düşünüyorsa ellerinde TL tutmazlar. Çünkü yarın ellerindeki paranın alım gücünün düşeceğini düşünerek paralarıyla Dolar alırlar.
Gördüğünüz gibi sebepler her zaman benzer. Doların değeri, Doların piyasada ne kadar bulunduğuna ne kadar talep gördüğüne ve gelecekte insanlara alternatif seçeneklere göre daha çok kazandırıp kazandırmayacağına bağlıdır.
Bunların haricinde kötü bir ekonomik plan izlemek de Doların yükselmesine neden olur.
Bu yazıyı yazarken Dolar Kuru 5.9982 TL. Umarım Dolar artışına devam etmez ve düşüşe geçer.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder